Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından düzenlenen ve 11-13 Aralık 2023 tarihleri arasında Ankara’da gerçekleştirilen 10. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi’nde Doç.Dr. Fatih Uslu ve Uzm. Celâl Görgeç, birlikte hazırladıkları bildiri ile Manavgat’ı temsil etti.

İKİ DEĞERLİ YAZAR VARDI

Doç. Dr. Fatih Uslu ve Uzm. Celâl Görgeç tarafından hazırlanan “Manavgat ve Çevresi Halk Kültüründe Yakım, Yakımcılık ve Yakım Yakmak Terimleri Üzerine Disiplinler Arası Bir İnceleme” başlıklı bildiri katılımcılar arasında ilgiyle karşılandı.

Konu hakkında konuşan Uzm. Celâl Görgeç, şunları söyledi: “Manavgat’ın kültürel zenginliklerini uluslararası bir platformda paylaşmaktan dolayı gurur duyuyoruz. Doç. Dr. Fatih Uslu hocam ile hazırladığımız bu bildiri, bölgemizin kültürel derinliğini bir kez daha gözler önüne sermiştir. Böylelikle bölgemizin kültürel zenginliklerini ulusal ve uluslararası düzeyde daha fazla tanıtılma fırsatı yaratılmıştır. Bu tür etkinlikler, memleketimizin zengin kültürünü tanıtmak ve gelecek nesillere aktarmak adına önemli birer fırsat sunuyor.

'YAKIM' DİKKAT ÇEKTİ

Manavgat ve çevresinde, halk kültüründe yaşanan önemli olaylar, acılar, ayrılıklar ve sevgilere dair sözlü halk edebiyatı ürünleri, “yakım" olarak adlandırılmaktadır. Bu gelenek, özellikle kadınların merkezinde yoğun olarak yer aldığı bir kültürel özellik taşımaktadır. Araştırmamızda, Manavgat ve çevresindeki halk kültürü ile halk müziği pratikleri içinde kendine yer bulan "yakım", "yakım yakmak" ve "yakımcılık" kavramları, kadınların toplumsal uyumu bağlamında detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Yakım geleneğinin, özellikle belirli icra ortamlarında yoğunlaştığı ve kadınların bu gelenekte öne çıktığı gözlemlenmektedir.

 Kına geceleri gibi özel günlerde gelini ağlatma amaçlı maniler söyleyen kadınlar, "yakımcı" olarak adlandırılmaktadır. Bu geleneğin sanatsal işlevleri de araştırmamız kapsamında incelenmiştir. Ancak, sözlü kültürün önemli bir parçası olan yakımcılık geleneği, birçok diğer halk kültürü unsuru gibi zamanla yok olma eğilimindedir. Kültürün durağan olmayan bir yapıya sahip olduğu ve sürekli değiştiği göz önüne alındığında, bu kültürel öğelerin icadı ve yeniden canlandırılması bağlamında değerlendirilebileceği belirtilmelidir. Bu çalışma, Manavgat ve çevresindeki "yakım" geleneğini disiplinler arası bir bakış açısıyla ele alarak hem halk bilimi hem de sosyoloji alanlarına katkıda bulunmayı hedeflemektedir. Çalışmanın sınırları, Manavgat ve çevresindeki ilçelerle belirlenmiştir. Bu yerel halk edebiyatı ürünlerinin derlenmesi ve analizi, bölgenin kültürel mirasının korunmasına katkıda bulunurken, aynı zamanda etnomüzikoloji çalışmalarına da ışık tutabilir. Ayrıca, bu geleneğin toplumsal ve kültürel bağlam içinde üstlendiği fonksiyonlar da ele alınmıştır.”

MİLLETLERARASI TÜRK HALK KÜLTÜRÜ KONGRESİ’NİN 10’UNCUSU 

İlki 1975 yılında gerçekleştirilen ve 9 kez düzenlenen Türk Halk Kültürü Kongreleri, alandaki gelişmeleri paylaşma, yeni bilimsel çalışmaları sunma ve bu alandaki iletişimi güçlendirmeyi amaçlamaktadır. Cumhuriyetimizin 100. yılı vesilesiyle özel bir anlam taşıyan 10. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi, dünyanın dört bir tarafından araştırmacı ve akademisyenleri Ankara’da buluşturarak zengin kültürel mirasımızı ele almaya ve gelecek nesillere taşımaya odaklanmaktadır. 11 Aralık’ta başlayan olan kongrede “Genel Konular”, “Halk Edebiyatı”, “Gelenek, Görenek ve İnanışlar”, “Oyun, Müzik Eğlence”, “Maddi Kültür” ve “Somut Olmayan Kültürel Miras” olmak üzere altı ayrı konu başlığı altında bildiri sunuldu. Kongreye Türkiye’nin yanı sıra Afganistan, Arnavutluk, Azerbaycan, Fransa, Gürcistan, Irak, İsveç, Katar, Kazakistan, Kosova, Kırgızistan, Özbekistan, Hakasya (Rusya Federasyonu), Tataristan (Rusya Federasyonu) ve Türkmenistan gibi pek çok ülkeden bilim insanları da katıldı.

BİRDE ÖZEL PANEL

Kongrede ayrıca “Cumhuriyetin 100. Yılında Cumhuriyet ve Halk Kültürü Özel Paneli”, “İlan Edilişinin 20’nci Yıl Dönümünde Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi Özel Paneli”, “Vefatının 50. Yıl Dönümünde Âşık Veysel Özel Paneli” ile “Halk Kültüründe Sürdürülebilir Yaşam” konulu özel paneller gerçekleştirildi. Halk Kültüründe Sürdürülebilir Yaşam Panelinde halk kültüründe sürdürülebilirlik, üretim tüketim ekseninde dönüşüm, kendi kendine yetmek kavramları, konunun uzmanları tarafından disiplinler arası yaklaşımla ele alındı. Kongre 13 Aralık’ta sona erdi. Manavgat’ın bu kongredeki başarılı temsili, kültür ve turizm alanındaki gelişmeleri destekleyerek bölgenin tanıtımına olumlu bir katkı sağlayacaktır.

Mustafakutun

merhabaşelale.com