Kur’an’?n en temel kavramlar?ndan biri de adalet kavram?d?r. Nitekim adalet anlam?na gelen Arapça “adl” sözcü?ü türevleriyle birlikte Kur’an’da 30 dan fazla yerde geçmektedir. Ayn? ?ekilde denge ve orta yolu izleme anlam?na gelen itidal sözü de “adl” sözünden türemedir.

Türkçede kulland???m?z adalet sözcü?üne de kök olan adl sözü Kur’an terminolojisinde zulmün kar??t? bir kavram olarak yer almaktad?r. Gerçek ?u ki, adaletin olmad??? yerde zulüm vard?r. Zulmün her çe?idi adaletsizlik, adaletsizli?in her hali de zulümdür.

Bundan dolay?d?r ki, Kur’an’?n ifadesiyle; Allah daima adalet üzere i? yapar ve peygamber de adalet üzere olmakla emrolunmu?tur.

Bu noktada ?ura Suresi 15. Ayete bakal?m:

“... Bana aran?zda adaletle hükmetmek emredildi...”

Ayn? ?ekilde Nahl Suresi 90. Ayete de bakal?m:

“?u bir gerçek ki, Allah size adaleti ve iyilik yapmay? emreder...”

Hz. Muhammed’(Sav)den nakledilen bir hadiste onun ?öyle dedi?i bildiriliyor:

“Haks?zl?k yani adaletsizlik kar??s?nda susan dilsiz ?eytand?r.”

Hz. Peygamberin bu sözünün kayna?? asl?nda Kur’an’?n Nisa Suresi 135. Ayetidir. Ayette çok çarp?c? bir biçimde ?öyle denilmektedir:

“Ey inananlar, kendiniz, ana baban?z ve yak?nlar?n?z aleyhine bile olsa Allah için tan?k olarak adaleti gözetin. Tan?kl?k etti?iniz ki?iler ister zengin, ister yoksul olsun, Allah onlara daha yak?nd?r. Öyleyse can?n?z?n arzusuna uyarak adaletten sapmay?n. E?er dilinizi e?ip büker ya da yüz çevirirseniz bilin ki, Allah’?n, yapt?klar?n?zdan elbette ki haberi olacakt?r.”

Evet, kendi aleyhimize bile olsa adaletten sapmamak müminler için bir Kur’an buyru?udur.

Kur’an’a göre adaletten sapman?n hiçbir bahanesi ve gerekçesi olamaz. Bundan dolay?d?r ki, Kur’an, bütün müminlerin her hal ve ?art alt?nda adaleti korumalar?n? yani “adl” denilen kavrama uygun davranmalar?n? ister. Öyle ki, adaleti gözetirken insanlar?n yak?n?m?z olu?u dahi, yumu?at?c? ve ödün verici bir unsur olarak kabul edilmemelidir.

Hatta dü?man?m?za kar?? bile adaletten asla ay?rlmamam?z gerekti?i kesin ve keskin bir ilke olarak Kur’an’daki yerini almaktad?r.

Kur’an’?n adalet konsundaki bu görkemli tutumu, Maide Suresi 8. Ayette ?u ?ekilde ifade edilmektedir:

“Ey inananlar, Allah için adaletle tan?kl?k edenler olun! Bir toplulu?a kar?? duydu?unuz kin, sizi adaletten sapt?rmas?n. Adil davran?n. Korunup sak?nma haline uygun olan budur. Allah’tan sak?n?n. Çünkü Allah, yapt?klar?n?zdan haberi oland?r.”

Evet; Kur’an diyor ki, kin duydu?unuz toplulu?a kar?? bile adaletten ayr?lmay?n!