Marketten ald??? paketli ürünleri y?kayanlar, d??ar?dan gelen po?etleri evin içine sokmayanlar, ka??da dokunmaktan çekinenler her geçen gün ço?al?yor. Peki, bu bilgilerin ne kadar? do?ru? Sa?l?k Bakanl??? Koronavirüs Bilim Dan??ma Kurulu Üyesi ve Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastal?klar? Derne?i Ba?kan? Prof. Dr. Alpay Azap, ki?ilerin virüsün hangi yüzeyde ne kadar ya?ad???ndan çok cans?z yüzeylere dokunduktan sonra gerekti?i gibi el temizli?i yapmadan yüzümüze, gözümüze, burnumuza ve a?z?m?za dokunmamam?z gerekti?ini söylüyor. 
SÜREYE DE??L EL?N? TEM?ZLEMEYE BAK 
Toplumun virüsün cans?z yüzeylerde ne kadar ya?ad???na ili?kin gereksiz bir paranoya halinde oldu?unu anlatan Prof. Dr. Azap, “Klasiktir solunum yollar? virüsleri birkaç saat canl? kalabilirler. Bu süre 3-24 saat aras?nda de?i?iyor. Farkl? yüzeylerde farkl? süreler var. Metal yüzeylerin üzerinde 24 saati bulabiliyor. Karton benzeri yüzeylerde üç saat oluyor. Fakat bizim aç?m?zdan elini temiz tuttu?un sürece nerede ne kadar ya?ad???n?n bir önemi yok. Çünkü virüs elinden girmiyor, hoplay?p z?play?p gelip hasta etmiyor” dedi.
 

?LK ÜÇ SAAT ÖNEML? 
Virüsün canl?l???n?n ortam?n ?s? ve nem ?artlar?na göre de?i?ti?ine de i?aret eden Prof. Dr. Azap, “Virüsün canl?l?k süresini 7 güne hatta 21 güne kadar uzatanlar var. Ancak burada ortam?n d???nda çok faktör bir arada bulunuyor. Önemli olan o senin o cans?z yüzeye ne kadar temas etti?in, elini ne kadar orada tuttu?un ve eline ne kadar virüs ald???n ve elini y?kamadan hemen yüzüne gözüne sürüp sürmedi?indir. Virüs cans?z yüzeye bula?t??? andan itibaren azal?yor. Canl?l??? üç saate kadar sürüyor dedik ama hastal?k yapma kabiliyeti ilk andan itibaren azal?yor. Zaman geçtikçe virüs yükü azal?yor. Yani bir yüzeyde 24 saat kalmas? demek, bunun birinci saatteki bula?t?r?c?l??? ile 24'üncü saatteki bula?t?r?c?l??? ayn? kalm?yor” diye aç?klad?. 
PO?ETLER? EVE SOKALIM MI?
 Marketten getirilen po?etlerin ortal?kta fazla gezdirilmedi?i sürece eve sokulabilece?ini söyleyen Prof. Dr. Azap, po?etlerin d??ar?dan getirildikten sonra bir kenara b?rak?lmas?, içinden yiyecek maddeleri al?nd?ktan sonra po?etlerin at?lmas? ve ellerin hemen y?kanmas? gerekti?ine dikkat çekti. Marketten al?nan paketli g?dalar?n y?kanmas?na gerek olmad???na da i?aret eden Prof. Dr. Azap, paketin içine virüsün giremeyece?ini ancak d??ar?dan al?nan maddeleri elledikten sonra mutlaka ellerin y?kanmas? gerekti?ini hat?rlatt?.
 

GAZETEDEN BULA?MAZ 
Genellikle gazetelerin paketler hâlinde da??t?ld???n? belirten Prof. Dr. Azap, “Gazeteyi ilk olarak siz al?p okudu?unuz için buradan bula?maz” dedi. ASIL TEHL?KE ‘CEP'TE Her an elimizde bulunan ve yüzümüze yap??t?rd???m?z cep telefonunun daha fazla risk ta??d???n? hat?rlatan Prof. Dr. Azap, “Cep telefonu her yere konmamal?, kulakl?kla konu?ulmal?, aral?kl? olarak temizlenmelidir. Zarar görmemesi için bir k?l?f kullan?labilir. Böylece daha kolay temizlenir” dedi. 

HAVADA ASILI KALMIYOR 
Virüsün insandan insana bula?t???n? belirten Prof. Dr. Azap, “Virüs havada, suda, toprakta ya?am?yor. Havada as?l? kalm?yor. 1-2 metreden uza?a gidemiyor. ?nsanlardan uzak kalmak gerekiyor. Bu yüzden en az bir metre olan sosyal mesafeyi korudu?umuz, çok dokunulan yüzeylere dokunmad???m?z, dokunduktan sonra mutlaka ellerimizi temizledi?imiz sürece yüzeylerden virüs bula?maz” dedi. 
AYAKKABILARA D?KKAT 
Hasta ki?ilerin tükürü?ünde ve balgam?nda virüs yükünün fazla oldu?una dikkat çeken Prof. Dr. Alpay Azap, bu ki?ilerin tükürdü?ü yerlere basman?n virüsün ayakkab? ile ta??nmas?na sebep olabilece?ini bu yüzden ayakkab?lar?n mutlaka kap?n?n önünde ç?kar?lmas? gerekti?ini hat?rlatt?. Azap, ayakkab?lar?n içeri al?nd?ktan sonra bir kâ??t üzerinde bekletilmesi ve ellerin y?kanmas? gerekti?ini söyledi. Azap, yerdeki virüsün havalan?p hasta etme yetene?inin de olmad???n? sözlerine ekledi.