Ali Zelili Efendi şu an İbradi İlçemizin Ormana köyü içinde medfun bulunmaktadır.

 Ali Zelili Efendinin nesebi, nereden geldiği, çocukları hakkında bilgimiz yoktur.

 15. yy. sonunda 16. yy başlarında yaşamış keramet sahibi bir evliyadır.

 Ali Zelili Efendi, tasavvufta divan şairlerinin mahla kullanması geleneğine uyarak, kendisine Zelili mahlasını kullanmış, zelil olmuş, aşağılanmış anlamında, tasavvufu irfanı gösteren mahlayı kendi mi almıştır, şeyhi mi vermiştir bilinmemektedir.

Bizim kitabımıza almamızın sebebi; Ali Zelili Efendinin yazdığı divan şiirinde kendisinin Manavgat Kazasına bağlı olduğunu, Ormana’da yaşadığını ifade etmesi sebebi ile Manavgat Evliyaları kitabımıza almış bulunmaktayız. Çünkü Ormana bölgesi, Osmanlıların bölgeye geldiği 1387 tarihinden itibaren Manavgat Kazasına bağlı idi. Akseki’nin ilçe olmasından sonra, Akseki ilçesine bağlanmıştır.

1455 yılında yazılan Osmanlı Tımar defterinde, İbradı ve Ormana, Manavgat Kazası içinde yazılmış, zaten 16.yy da Ali Zelili Efendi kazasının Manavgat olduğunu ifade etmiştir.

İlk defa Cemal Kurnaz hocamız Ali Zembili Efendinin yazmış olduğu eseri Niyazü’l Müznibin’i bitirme tezi olarak yazmış, daha sonra Nilay Kınay Civelek Hanımefendi,  Kitabını detaylı bir incelemeye tabi tutmuştur.

İbradı Dergisi, 8. Sayısında Haydar Akdemir Bey Ali Zelili Efendiyi şu şekilde özetmiştir.

 “Önceki hayatı hakkında bilgimiz yoktur ancak, Kurnaz-Tatcı makalesinde şöyle ifade edilmektedir; Eserin başlarında, III.Murad ve Ormana Halkına duaların yer alması, Zelilinin Ormana’ya , III.Murad zamanında gelmiş olduğunu göstermektedir.

Kendisin geçmişi hakkında şiirlerinde bahsetmemişse de, nereli olduğu hakkında şu beyti mevcuttur.

 “Ger sorarsan sakin olduğum yeri,

  Tut kulağın dinler isen gel beri.

  Ol Manavgat kazasında oluruz,

  Bilmeziz kim, sonra kanda oluruz.

  Karyemüz Ormana’dur bellü beyân,

  Asmi Ali, kendü Zelili’dir diyen,

  Çünki Mevla ben bu köyde sakinem,

  Bunların içinde huyu çikinem.

Ali Zelili Efendi, Kadiri tarikine bağlı bir derviş olduğunu divan şiirindeki şu  beyitleri ile ifade etmiştir.

“Ol Pirim Seyyid Kadiri,

 Rahmet ide ana Bari,

 Uyanlar görmeye nârı,

 Medet Yarlığa Yâ Gaffar,

 Ceddidür Sultan Geylani.

 Söylememişdür  yalanı.

 Bunların kadrin bileni,

 Medet yarlıga Yâ Gaffar

Haydar Akdemir, onun büyüklüğünü ve kerametini anlatmak için şu kıssayı makalesinde yazmıştır.

               Sultan I. Mustafa’nın Ormana’ya gelişi hadisesi

 Ali Zelili Efendi, Sultan I. Mustafa’yı Ormana’ya davet eder. Sultan, Zelili kulumuz maiyetimizi ağırlamakta zahmet çekmesin diye gelmek istemez. Zelili’nin, “asakir ve atların yiyeceği hususunda hiçbir müşkülatımız yoktur” deyip davetinde ısrar etmesi üzerine, padişah bir gün yola çıkar. Diğer taraftan Zelili, yemekleri hazırlamakla meşguldür. Sultan Mustafa yolda bir buçuk saatlik hesapta olmayan bir mola verir. Tabi bu arada yemekler soğur. Önce çorbayı getirirler, Sultan Mustafa’ya, “Yâ Zelili çorbayı kocatmışsın ( soğutmuşsun) der. Pilavı getirler, onun içinde aynı sözleri söyler. Bunun üzerine Zelili, şevketlim, bunun müsebbibi sizsiniz. Filan mahalde( mola verilen yerin adını söyler) bir buçuk saat mola vermeseydiniz böyle olmazdı” der.

Zelilinin bu kerameti karşısında padişah, ayrılık vakti geldiğinde ona; Köy hakkında dile benden ne dilersen der.  Zelili;

-Sağlığınız sultanım diye cevap verir. Padişah;

- Bu köyden asker almayalım, der. Zelili;

-Cihat farzdır Sultanım der kabul etmez. Padişah;

- Vergi almayalım der. Zelili;

- vergisiz devlet yaşamaz, vergide farzdır der. Padişah;

- O halde ne dilersin diye ısrar edince, Zelili;

- Sultanım bizim Ormana’da kadınların mehri pek yüksektir, evlenme güç oluyor, indirilmesini niyaz ederim der. Bunun üzerine kadınların nikâh akdi bedeli 33 dirheme indirilir. Bugün dahi nikâhta; “Allahın emri, peygamber’in Kavli, Padişahın fermanı ve Zelili Sultanın kavli müdderredince” diye zikredilmektedir.

Ali Zelili Hazretleri halen bölgenin en çok ziyaret edilen, yanında bir bir aş evi ile kimsesizlere sığınak olmaya devam eden, dertlilerin, kalbini imana çevirenlerin ziyaretgahıdır.

Kadiri seyri sülükü yapanların, irşâd  mekanıdır.