Çağımızın gereği olarak bilgi ve teknoloji alanlarında meydana gelen gelişmeler birçok alanda olduğu gibi tüketim alışkanlıklarımızda da değişiklikler meydana getirmiştir. Günümüz dünyasında tüketim her yerde gerçekleştirilen bir faaliyet haline gelmiştir. Her alanda meydana gelen  tüketimlerin artması bir takım sorunları da beraberinde getirmiş ve bazı alanlarında düzenlemeye ihtiyaç duyulmasına sebep olmuştur. Özellikle tüketicilerin korunması ve bilinçlendirilmesine yönelik düzenleme yapılması gereği doğurmuştur.

Bugün tüketicilerin korunması ile ilgili mevzuatların başında 1982 Anayasasının 172 .maddesinde “ Devlet, tüketicileri koruyucu ve aydınlatıcı tedbirleri alır, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini teşvik eder” hükmü yer alır.

Ayrıca Ticaret Bakanlığı tarafından tüketicilerin korunması amacıyla 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun olarak 7 Kasım 2013 tarihinde yasalaşmış olup 28 Mayıs 2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Böylece tüketicileri daha ileri seviyede korumaya yönelik tedbirler alınmasına yasal zemin oluşturulmuştur.

Tüketici Haklarının Ortaya Çıkışı Ve Evrensel Tüketici HaklarıTüketim faaliyeti insanlığın doğuşu ile ile başlamıştır. Önceleri kendisi hem üreten hem de tüketen olantüketicinin korunması gereği pek hissedilmemiştir , ancak toplumda zaman içinde rollerin ayrılması, üreticilerinözellikle ekonomik yönden güçlenmesi ve kısa sürede örgütlenmeye başlaması nedeni ile tüketiciler giderek mağdur olmuş ve tüketicinin korunması kavramı gelişmeye başlamıştır. Ülkemizin de taraf olduğu 1985 tarihli Birleşmiş Milletler Evrensel Tüketici Hakları Bildirgesine göre 9 adet temel ve evrensel tüketici hakkı vardır. Bunlar sırasıyla aşağıdaki gibi sıralanabilir.

Temel ihtiyaçların karşılanması hakkı: Barınma,ısınma, aydınlanma, içecek ve kullanacak su bulma,haberleşme, ulaşım tüketicilerin en temel ihtiyaçlarıdır.Her tüketici, bu temel ihtiyaçların karşılanmasını talep edebilir.Sağlık ve güvenlik hakkı: Satışa sunulan her türlü mal ve hizmetin insan yaşamı ve sağlığı açısından kullanıcısına zarar vermeyecek durumda olmasıdır.

Bilgi edinme hakkı; Tüketicinin mal ve hizmeti satın alırken doğru karar verebilmesinin sağlanmasıiçin tüketicinin gerekli bilgilere ulaşabilmesi ve zararlı, yanıltıcı reklamdan, etiketten,ambalajdankorunmasıdır.

Eğitilme hakkı:Tüketicinin hak ve çıkarlarını koruyabilmesi, tüketici bilincine sahip olması içineğitim kurumlarında eğitilmesidir. 

Zararların giderilmesi hakkı: Satın alınan mal veya hizmetten dolayı tüketicinin uğramış olduğu zararın giderilmesi, o mal veya hizmetin yeniden tüketiciye ulaştırılmasıdır.

Sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı: Sağlık koşullarına uygun bir çevrenin oluşumunda ülke vedoğal kaynakların doğru kullanımı ile çevrenin korunması, temiz ve sağlıklı bir şekilde geleceknesillere bırakılmasıdır.

Ekonomik çıkarların korunması hakkı:Tüketiciye kıyaslama imkanı verecek çeşitte mal ve hizmetin en uygun fiyattan sunulması, satış sonrası her türlü teknik destek ve servisin tüketiciye ulaştırılmasıdır.

Seçme hakkı: Tüketicilerin çeşitli ürün ve hizmetlere istedikleri zaman ulaşabilmelerianlamındadır. Rekabetin tam olarak işlemediği pazarlarda devlet aksaklıların giderilmesi içinyapacağı düzenlemeler ile uygun kalite ve fiyatlarda mal ve hizmetlerin tüketicilere sunulmasınısağlamalıdır.Temsil edilme, Örgütlenme, Sesini duyurma hakkı: Yukarıda sayılan hakların elde kullanılabilmesi, tüketicilerin haklarını koruyabilmeleri, mağduriyetlerinin giderilmesinde bir araya gelerek güç birliği oluşturmaları ve hükümetlerin ekonomik ve siyasi politikaların da dikkate alınma ve kamu kurumlarında temsil edilebilmesidir.

Tüketici Haklarını Koruyan Kurum Ve KuruluşlarSatın aldığınız bir mal ayıplı veya arızalı çıktıysa ve bütün çabalara rağmen sorununuzu çözemediyseniz şu kurumlara başvurabilirsiniz;1-Tüketici  Hakem Heyetleri2- TC. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı3- Sanayi ve Ticaret İI Müdürlükleri4-Tüketici Sorunlarına bakmaklagörevli mahkemeler
5- Bulunduğunuz yerdeki tüketicininkorunmasına yönelik olarak faaliyet gösteren dernek veya vakıflar 6-Etiket mecburiyetini uygulamakonusundaki şikayetler içinbelediyeler

Her birimiz birer tüketici olarak; çevreye zarar vermeden tüketmenin öneminin arttığı dönemde ülkemizde ve dünyada bilinçli tüketici, basiretli tacir anlayışının hakim olmasının diliyor ve tüketicilerimizin 15 Mart Dünya Tüketiciler gününü ve 15-21 Mart Tüketiciyi Koruma Haftasını kutluyorum. 17.03.2021

Dr. Mustafa YİĞİT

Kaymakam

 Tüketici Hakem Heyeti Başkanı